Armia Krajowa była tajną organizacją wojskową działającą na ziemiach polskich w okresie drugiej wojny światowej. 1 września 1939 r. Niemcy hitlerowskie napadły na Polskę. Polacy bohatersko bronili się, m.in. na Westerplatte, pod Wizną, nad Bzurą, w Warszawie, jednak Niemcy mieli zdecydowaną przewagę. W dodatku 17 września 1939 r. cios w plecy wbił nam Związek Sowiecki, zajmując nasze ziemie na wschodzie. W obliczu agresji dwóch największych światowych potęg nie mieliśmy szans na zwycięstwo i zostaliśmy pokonani. Ziemie polskie zostały podzielone pomiędzy Niemcy i ZSRS.
Mimo wszystko Polacy nie poddali się. 27 września 1939 r., jeszcze w oblężonej przez Niemców Warszawie, grupa oficerów utworzyła pierwszą organizację konspiracyjną. Była to Służba Zwycięstwu Polski. Na jej czele stanął generał Michał Karaszewicz-Tokarzewski. Po dwóch miesiącach SZP została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej. Komendantem ZWZ został generał Kazimierz Sosnkowski, a po nim, w czerwcu 1940 r., generał Stefan Rowecki „Grot”. I to właśnie ten dowódca 14 lutego 1942 r. wykonał rozkaz Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego o przekształceniu ZWZ w Armię Krajową.
Armia Krajowa stosowała różnorodne formy walki z wrogiem. Należały do nich walka partyzancka i dywersja zbrojna, która polegała m.in. na wysadzaniu mostów, transportów i linii kolejowych. Był to sabotaż gospodarczy oraz tzw. mały sabotaż, polegający np. na malowaniu na murach napisów ośmieszających Niemców. Armia Krajowa prowadziła działalność informacyjną i propagandową, wydając choćby Biuletyn Informacyjny, w którym przekazywano społeczeństwu prawdziwe informacje. Młodzież uczestniczyła w tajnym nauczaniu, a żołnierze Armii Krajowej w szkoleniu wojskowym. Żołnierze AK prowadzili też wywiad wojskowy na rzecz koalicji antyhitlerowskiej. Do największych sukcesów AK można zaliczyć zdobycie części niemieckiej rakiety V-2, rozpracowanie jej i przekazanie do Londynu.
W ramach Armii Krajowej działały też jednostki specjalne np. „Agat” (bardziej znany pod późniejszymi nazwami: „Pegaz” i „Parasol”), które dokonały wielu spektakularnych akcji bojowych. M.in. były to: akcja pod Arsenałem (26 marca 1943 r.), podczas której odbito 25 więźniów, w tym Jana Bytnara „Rudego” oraz wykonanie wyroku na generała SS i Policji Franza Kutscherę (1 lutego 1944 r.)
Jednak największym przedsięwzięciem Armii Krajowej była realizacja planu „Burza”, w ramach którego wyzwolono m.in. Wilno, Lwów i Lublin oraz przygotowano powstanie warszawskie. Decyzję o rozpoczęciu walk w Warszawie 1 sierpnia 1944 r. podjął generał Tadeusz Komorowski „Bór”, następca Stefana Roweckiego na stanowisku komendanta głównego AK. Powstańcy liczyli na zaskoczenie oraz pomoc sojuszników, ta jednak niestety nie nadeszła. Po 63 dniach bohaterskich walk powstanie warszawskie upadło.
19 stycznia 1945 r. ostatni komendant główny AK generał Leopold Okulicki „Niedźwiadek” podjął decyzję o rozwiązaniu podziemnej armii. Część partyzantów (tzw. żołnierze wyklęci) kontynuowała walkę (tym razem z kolejnym okupantem – Sowietami) w ramach innych organizacji, te jednak po kilku latach zostały rozbite.
Facebook
Kontakt